آقاکوچک: امتیاز 2 برابری طرح های پژوهشی نسبت به مقالات ، لزوم ترغیب اساتید برای انجام تحقیقات کاربردی - وبلاگ شن

به گزارش وبلاگ شن، نظام جذب و ارتقای اساتید شاید مهم ترین عامل جهت دهی فعالیت های اعضای هیئت های علمی باشد. به همین منظور به مصاحبه با دبیر هیئت ممیزه دانشگاه تربیت مدرس پرداختیم تا این موضوع را آنالیز کنیم.

به گزارش خبرنگار دانشگاه وبلاگ شن، از آنجایی که اعضای هیئت های علمی متولی امر تعلم دانشجویان هستند و وظیفه جهت دهی به فعالیت های پژوهشی و آموزشی آن ها را دارند. وزارت علوم برآن شد تا فعالیت اساتید دانشگاهی را با ابزاری همچون آیین نامه ارتقای اساتید جهت دهی کند.

وزارت متبوع در سال 94 اقدام به اصلاح این آیین نامه کرد، اصلاحاتی که در زمان خودش حاشیه های بسکمک را در پی داشت تا آنجا که قریب به اتفاق کارشناسان دانشگاهی ایرادات خاص خود را بر آن گرفتند و خواهان اصلاح مجدد آن شدند.

همین امر موجب شد تا وزارت علوم ماده الحاقی تحت عنوان ماده 5 را به این آیین نامه بیفزاید؛ به طوری که بخشی از اصلاحات بر دوش موسسات آموزشی باشد و آن ها در قالب ماموریت هایی که دارند، به تدوین آن بپردازند. برخی از موسسات آموزشی از این ظرفیت استفاده نموده و کارگروه هایی مختلفی را در حوزه های علوم پایه، کشاورزی، هنر، مهندسی و علوم انسانی تشکیل دادند.

دانشگاه تربیت مدرس نیز از جمله دانشگاه هایی محسوب می گردد که پس از آخرین اصلاحات اعمال شده بر روی آیین نامه ارتقاء اساتید و با توجه به ماده 5 این آیین نامه اصلاحاتی را در آیین نامه اختصاصی ارتقاء اساتید خود انجام داده است؛ به همین منظور بر آن شدیم تا با علی اکبرآقا کوچک دبیر هیئت ممیزه دانشگاه ترییت مدرس به مصاحبه بپردازیم تا نقاط قوت و ضعف آیین نامه ارتقای اساتید وزارت علوم و اصلاحات اجرا شده در آیین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس را مورد آنالیز قرار دهیم.

مقالات با پشتوانه پژوهشی تدوین می شوند

علی اکبرآقا کوچک، دبیر هیئت ممیزه دانشگاه تربیت مدرس گفت: آیین نامه ارتقای اساتید وزارت علوم در سال 94 مورد تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی نهاده شد و درسال 95 به دانشگاه ها ابلاغ شد و دانشگاه ها به خصوص دانشگاه تربیت مدرس آن را در دستور کار خود قرار داد.

آقا کوچک ادامه داد: طبق ماده 5 آیین نامه ارتقای اساتید، دانشگاه ها باید براساس ماموریت های خاصی که برای موسسات آموزشی یا پژوهشی تعریف شده است، ضوابط خاص خود را تدوین نموده و برای وزارت علوم و آموزش عالی ارسال نمایند و بعد ازتصویب هیئت ممیزه مرکزی به مورد اجرا بگذارند، این فرایند در دانشگاه تربیت مدرس نیز انجام شد به طوری که پس از تصویب هیئت ممیزه و وزارت علوم از سال 95 به اجرا درآمد.

دبیر هیئت ممیزه دانشگاه ترییت مدرس توضیح داد: با این جمله که ارتقای اساتید تنها به وسیله چاپ مقالات است و به فعالیت های کاربردی توجه نمی گردد، موافق نیستم. در آیین نامه ارتقای اساتید پیش بینی شده است مقالات اصلی و مبتنی بر پژوهش که در مجلات معتبر پژوهشی چاپ می شوند قابلیت ارتقای اساتید را خواهند داشت.

وی ادامه داد: همچنین این آیین نامه به غیر از بند مربوط به مقالات بند های مفصل دیگری دارد که هر کدام از آن ها در خصوص انواع و اقسام فعالیت هایی سخن می گوید که که برای جامعه مفید است و اعضای هیئت علمی می توانند با آن ارتقاء یابند.

آقا کوچک با بیان اینکه مقالات مبتنی بر پژوهش به دست می آیند، اظهار کرد: یعنی اول باید پژوهش و کار تحقیقاتی صورت گیرد و پس از آن مقاله نگاشته گردد. کار تحقیقاتی ممکن است به صورت آزمایشگاهی، نظری، مدل سازی کامپیوتری و نظایر آن باشد. به طوری که خروجی آن ها به مقاله منجر می گردد بنابراین مقاله از کار پژوهشی به دست آمده است و این موضوع در خود آیین نامه اصلی ارتقای اساتید نیز دیده شده است.

چاپ مقالات و ارتقای رتبه علمی کشور در مجامع بین المللی

دبیرهیئت ممیزه دانشگاه ترییت مدرس با اشاره به اینکه عده ای معتقد هستند مقالاتی که در مجلات IsI چاپ می شوند لزوما معطوف به احتیاج های جامعه ما نیست و صرفا مسائل کشور های خارجی را حل می نماید؛ اظهارکرد: برخی از این تحقیقات نیز نظری و بدونکاربرد تعیین هستند البته این انتقاد تا اندازه ای می تواند درست باشد. باید توجه داشت که مقالات به ویژه در رشته هایی همچون علوم پایه وجود دارد که صرفا جنبه نظری و تئوریک دارند و در ارتقاء صندلی کشور در سطح بین المللی موثر هستند این موضوع به این معنی است که ما احتیاجمند چاپ مقالات در حوزه بین المللی هستیم تا صندلی علمی کشور در جهان تثبیت گردد.

لزوم ترغیب اساتید برای انجام فعالیت های پژوهشی

وی ادامه داد: بخش دیگری از مقالات مربوط به حل مسائل کشور می گردد که به ویژه در رشته های کاربردی نظیر رشته های مهندسی، علوم کشاورزی، علوم پزشکی وجود دارد. در حقیقت مسائل و مسائل زیادی در کشور وجو دارد که ضروری است اساتید دانشگاهی در آن ها به فعالیت بپردازند در حقیقت ضروری است راه حل هایی اتخاذ گردد تا اعضای هیئت های علمی به آن سمت و سو حرکت نمایند.

امتیاز 2 برابری طرح های پژوهشی نسبت به مقالات

آقاکوچک با اشاره به اینکه در آیین نامه مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بند هایی به این موضوع اختصاص یافته است؛ توضیح داد: هرطرح کلان پژوهشی ملی درآیین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی 15 امتیاز دارد، درصورتی که هیچ مقاله ای نمی تواند این امتیاز را کسب کند، بهترین مقالات در بهترین مجلات بین المللی در نهایت 7 امتیاز دریافت می نمایند بنابراین این موضوع که اساتید باید کار تحقیقاتی کاربردی انجام دهند نیز در آیین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی وزارت علوم نیزپیش بینی شده است. منتهی در آیین نامه مادر، اساتید برای انجام طرح های پژوهشی الزام نشده اند، زیرا این آیین نامه ها برای همه رشته ها تدوین شده است.

ارتقای اساتید با سه طرح پژوهشی یا یک طرح کلان ملی

دبیرهیئت ممیزه دانشگاه ترییت مدرس با اشاره به اینکه اساتید علاوه بر مقالات باید از ماده 3 این آیین نامه نیز امتیازاتی کسب نمایند؛ اعلام کرد: بنابراین اساتید علاوه بر مقالات باید به انجام کار های تحقیقاتی یا هنری بپردازند و یا یک کتاب ارائه نمایند. در آیین نامه خاص دانشگاه تربیت مدرس نیز آمده است اساتید برای ارتقاء ضروری است علاوه بر ضوابط حداقلی که در آیین نامه مادر وجود دارد یک برجستگی مهمی نیز در پرونده خود داشته باشند.

اقا کوچک اضافه نمود: برای دریافت این برجستگی مهم چند حالت را در نظر گرفته ایم که از جمله آن ها می توانیم به اتمام سه طرح کاربردی و یا یک طرح کلان ملی خارج از دانشگاه اشاره کنیم. هچنین پیش بینی شده است تا اساتید رشته های علوم انسانی و هنر و برخی از رشته های دیگری که طرح های کاربردی ندارند، دارای تالیف هایی در زمینه های کاربردی باشند، بنابراین سعی کردیم که در واقع فعالیت های اساتید را علاوه بر جنبه های پایه ای علمی که سر جای خودش ضروری است به قسمت هایی که رسالت های اجتماعی دانشگاه هم ایجاب می نماید، معطوف کنیم.

وی ادامه داد: اگر جزو تدوین نمایندگان این آیین نامه در آن موقع بودم برخی از بند های آن را ساده تر و برخی دیگر را دقیق تر می نوشتم، اما با توجه به ویرایشی که در سال 94 انجام شد یک بند الحاقی بسیار خوبی به آن اضافه نمودند که به موجب آن دانشگاه ها این امکان را یافتند تا براساس وظایف خاص خود بتوانند ضوابط خاص خود را تدوین نمایند این مسئله پس از این یعنی در ویرایش سال 80 آیین نامه ارتقای اساتید دیده نشده بود.

ایجاد بی ثباتی با ویرایش زودهنگام آیین نامه ارتقای اساتید

آقاکوچک با بیان اینکه درست نیست هر دو سه سال یک بار آیین نامه ارتقای اساتید را تغییر دهیم، تاکید نمود: افراد معمولا سعی می نمایند براساس آیین نامه ها فعالیت های خود را تنظیم و تدوین نمایند. این که سه چهار سال یک بار آیین نامه اصلی تغییر کند آن ها را با مسائلی رو به رو خواهد نمود زیرا هر کدام از اساتید برای ارتقاء دست به یکسری فعالیت هایی می زنند، حال اگر پس از مدتی کوشش برای به ثمر رساندن یک بند از بند های آیین نامه ارتقاء به یک باره با تغییر در آیین نامه امتیاز آن از بین برود یک نوع بی ثباتی به وجود خواهد آمد. بی ثباتی در هر زمینه ای از جمله مسائل اجتماعی، مالی و علمی کار خوبی نیست بهتر است بگذارید ثبات حفظ گردد. اگر قرار است فعالیت کاربردی صورت گیرد در غالب همان ماده 5 قابل انجام است.

دبیرهیئت ممیزه دانشگاه ترییت مدرس اظهار کرد: برخی منتقدین اعتقاد دارند کسب 25 امتیاز برای ارتقای دانش کمک یا 40 امتیاز برای ارتقای استادی از بند مقالات بسیار کار سختری است به طوری که اساتید را مجبور می نماید تا به ارائه مقاله بپردازند. بنده خیلی این موضوع را قبول ندارم زیرا تمام پرونده هایی که در دانشگاه های عظیم کشور به هیئت ممیزه می رسد از جمله دانشگاه تربیت مدرس اساتید حداقل امتیاز مقاله یعنی 25 امتیاز را به راحتی به دست می آورند برای دست یابی به امتیازات بیشتر نیز ضوابطی قرار داه ایم به نحوی که اساتید علاوه بر 25 امتیاز برای دانش کمک و 40 امتیاز برای استادی ضروری است در صنعت یا در مسائل اجتماعی، فرهنگی و نظایر آن فعالیت داشته باشند. که این موارد را می توان در قالب ماده 5 گنجاند.

منع اساتید دانشگاهی از ارائه مقاله مشترک با دانشجویان

وی با بیان اینکه متاسفانه در برخی از دانشگاه ها برخی اساتید ممکن است دانشجویان را ملزم به ارائه مقاله نمایند تا نام خودشان را در کنار نام دانشجو به عنوان تالیف نمایندگان بگذارند و تعداد مقالاتشان را افزایش دهند؛ توضیح داد: اگر استادی که تنها در کلاس درس می دهد و هیچ ارتباطی به سرانجام نامه و رساله ندارد، دانشجو را اجبار کند که برای آن درس حتما مقاله ای را کار کند و از این طریق تعداد مقالات خود را افزایش دهد، کار غلط و خلاف قانونی را انجام دداده است.

آقاکوچک با بیان اینکه نمی توانیم صد در صد در بگوییم که این مسئله در دانشگاه تربیت مدرس وجود ندارد؛ گفت : این موضوع به صورت بخشنامه در دانشگاه ها وجود دارد، اما از آنجایی که هر دانشگاهی 500 الی 600 نفر عضو هیئت علمی حضور دارند که امکان خلافی انجام دهند. اما این خلاف، خلافی نیست که در دانشگاه ما و دانشگاه های معتبر کشور رایج باشد. ضروری است مسئولین به این موضوع رسیدگی نمایند.

وی در سرانجام خاطر نشان کرد: اما اینکه دانشجویان پس از کار های پژوهشی در در قالب سرانجام نامه های کارشناسی ارشد، رساله دکترا و همین طور طرح های پژوهشی مصوب اساتید در داخل دانشگاه یا طرف قرارداد با خارج از دانشگاه به ارائه مقاله مشترک با اساتید بپردازد هیچ مسئله ای ندارد زیرا دانشجویان نیز در آن کار پژوهشی حضور داشته اند. در بسکمک از موارد نیز دانشجو خود علاقه دارد تا از کار سرانجام نامه خود مقاله ارائه دهد. بنابراین تنها در خصوص اول ارائه مقاله مشترک خلاف قانون است و در باقی موارد اشکالی رخ نمی دهد.