خال سرطانی یا همان ملانوما و راههای درمان آن - وبلاگ شن

به گزارش وبلاگ شن، خال ها می توانند به شکل ها و رنگ های متنوع، در نقاط گوناگون بدن و در سنین مختلف تظاهر پیدا نمایند. اما خال سلول های رنگدانه ساز از همه انواع خال شایع تر است. خال ها هم به تنهایی و هم به صورت گروهی می توانند در هر قسمتی از بدن ظاهر شوند. نکته مهم این است که خال ها معمولا یک شکل نیستند و از نظر ویژگی های مختلفی از جمله مقدار، رنگ، نوع، مسطح یا برجسته بودن با هم متفاوت هستند.

خال پوستی ممکن است روی پوست هر فرد سالمی نیز دیده گردد ولی گاهی اوقات سلامت فرد را به سمت بدخیمی پیش می برد.

مردم خال را فقط به یک ضایعه برجسته مشکی رنگ اطلاق می نمایند. این تعریف چندان اشتباه نیست اما یک تعریف بسیار ناقص از خال است. خال یک اصطلاح کاملا عمومی است که طیف وسیعی از ضایعات پوستی را دربرمی گیرد. این ضایعات به اصطلاح خال مانند در اثر بر هم خوردن ترکیب طبیعی ساختمان پوست به وجود می آیند و ناشی از کاهش یا نقص عملکرد یک یا چند بافت است.

در واقع خال ها براساس نوع بافتی که غیرطبیعی شده است، نام گذاری می شوند؛ مانند خال سلول رنگدانه ساز، خال عروقی، خال چربی و …

بنابر مطالبی که ذکر شد خال ها می توانند به شکل ها و رنگ های متنوع، در نقاط گوناگون بدن و در سنین مختلف تظاهر پیدا نمایند. اما خال سلول های رنگدانه ساز از همه انواع خال شایع تر است. خال ها هم به تنهایی و هم به صورت گروهی می توانند در هر قسمتی از بدن ظاهر شوند. نکته مهم این است که خال ها معمولا یک شکل نیستند و از نظر ویژگی های مختلفی از جمله میزان، رنگ، نوع، مسطح یا برجسته بودن با هم متفاوت هستند.

انواع خال و اهمیت آنها در بدخیمی ها

همان طور که در قسمت قبل به این موضوع اشاره کردیم خال ها انواع متفاوتی دارند. در این میان احتمال سرطانی شدن بعضی از انواع خال ها بیشتر از سایرین است. درمیان انواع سرطان های پوستی ملانوم خطرناک ترین آنها محسوب می گردد. این بدخیمی (ملانوما) می تواند روی بعضی از انواع خال ایجاد گردد. در واقع ملانوما اغلب خال های مادرزادی با قطر بیشتر از 20 سانتیمتر را درگیر می نماید.

خال های پوستی در بعضی بدخیمی ها تغییر شکل یا تغییر رنگ می دهند. منظور ما از بدخیمی فقط سرطان های پوستی نیست بلکه حتی سرطان های دیگر مثلا سرطان های ریه، کبد، معده و … می توانند موجب تغییر شکل و رنگ خال های شما شوند یا حتی خال های نوی روی پوستتان ایجاد نمایند.

در نتیجه اگر در مواردی که خال های روی بدنتان دچار تغییراتی ازجمله رشد ناگهانی و تغییر میزان، خارش، تغیرات سطحی و تغییر رنگ شده اند باید به پزشک مراجعه کنید تا از این خال نمونه برداری گردد. با این بیوپسی (نمونه برداری) پزشک بدخیمی را در این خال رد یا تایید می نماید. به همین خاطر ممکن است اگر برای معاینات سالیانه نزد پزشک می روید (مثلا برای ارزیابی سالیانه از نظر سرطان پستان) پزشک معالجتان این پرسش را مطرح کند که آیا خال هایی که از قبل روی پوستتان داشته اید اخیرا تغییری نموده اند؟

تغییرات خال هایتان نباید همواره موجب نگرانی تان گردد!

رنگ قهوه ای و یا سیاه خال ها مربوط به وجود سلول های رنگدانه ساز است. این سلول ها رنگدانه ای به نام ملانین را می سازند. به طور کلی می توان گفت که اختلالات پوست اغلب خود را به صورت خال نشان می دهند ولی در واقع دلیل تشکیل خال به طور دقیق معین نیست. بیشتر خال ها در 20 سال اول زندگی فرد ظاهر می شوند و بعد از سن 35 سالگی احتمال پیدایش خال نو خیلی کمتر است و اغلب دیده نمی گردد. به همین خاطر اگر سن شما بیشتر از 35 است و خال های نوی در پوستتان شناسایی می کنید آنها را بسیار جدی تر بگیرید و حتما به پزشک مراجعه کنید.

هر خال، الگوی رشد خاص خود را دارد. بعضی از آنها با گذر زمان به تدریج بزرگ تر و پررنگ تر می شوند و بعضی دیگر با گذشت زمان کوچک تر و کم رنگ تر می شوند تا جایی که حتی ممکن است به تدریج محو شوند. دوره میانه این تغییرات حدود 50 سال است.

تمام ضایعات رنگی پوست را به عنوان خال تلقی نکنید!

ممکن است روی پوستتان متوجه لکه های تیره ای شوید. شاید اگر آنها را با دقت آنالیز کنید متوجه شوید که اصلا خال نیستند. کک و مک شایع ترین نوع این لکه هاست. کک و مک ها معمولا از چند میلیمتر بزرگ تر نیستند. در حالی که خال ها معمولا میزان ای بزرگ تر از این اندازه دارند.

یکی دیگر از راه هایی که می توانید کک و مک را از خال افتراق دهید این است که کک و مک ها معمولا در اثر تماس با نورخورشید تیره تر می شوند و گاها دیده شده که در زمستان کاملاً محو می شوند.

نکته بعدی در افتراق خال از کک و مک محل دیده شدن آنهاست. خال ها ممکن است در هرجایی از بدن یافت شوند در حالی که کک و مک به طور معمول محدود به نواحی روباز بدن است که بیشتر در معرض نور آفتاب قرار دارند. (مثل صورت، گردن و قسمت فوقانی پشت)

افرادی که پوست روشن و موهای قرمز دارند، خیلی سریع دچار کک و مک می شوند. به علاوه در پوست این افراد آثار کک و مک بیش از سایرین نمایان است و چشم انداز ناخوشایندی را برای فرد ایجاد می نماید.

علاوه بر کک و مک یک دسته دیگر از ضایعات پوستی هستند که ممکن است با خال اشتباه گرفته شوند. بعد از رسیدن فرد به سنین میانسالی، یک سری ضایعات پوستی ممکن است ظاهر شوند که نباید با خال اشتباه گرفته شوند. این ضایعات، برجستگی هایی زگیل شکل هستند که به رنگ قهوه ای در صورت یا تنه دیده می شوند. این برجستگی ها کراتوز سبورئیک نامیده می شوند. البته تشخیص قطعی آن به عهده خود پزشک متخصص است.

چه علائمی زنگ خطری برای احتمال ابتلا به سرطان محسوب می شوند؟

همان طور که در قسمت بالا گفتیم پوست می تواند همانند آینه ای باشد که اختلالات و مسائل درونی بدن را به نمایش بگذارد. به این دلیل در این قسمت به ذکر نکاتی می پردازیم که در صورت مشاهده آنها باید حتما به پزشک مراجعه کنید و موضوع را با وی درمیان بگذارید.

* بزرگ شدن ناگهانی میزان خال درایام اخیر. دقت کنید که بزرگ شدن تدریجی خال که معمولا برحسب سن صورت می گیرد، چندان مهم نیست.

* نامنظم شدن حاشیه خال و یا محو شدن مرز بین پوست سالم وخال

* غیر قرینه شدن خال

* تغییر رنگ خال مخصوصا پیدایش رنگ قرمز یا آبی، سفید یا خاکستری

* تغییر سطح خال مانند ایجاد شدن اخیر پوسته یا زخم یا ترشح و دلمه و یا خونریزی بر سطح خال

* تغییر حس درخال به طوری که خال درلمس حساس ودردناک باشد یا دچار خارش ودرد گردد.

معمولا خال های یک شخص شکل وقیافه مشابهی دارند و شکل آنها معمولی است. در واقع به گونه ای نیست که تماشا آنها منظر ناخوشایندی را برای خود فرد و دیگران ایجاد کند ولی هرازگاه یکی ازاین خالها شکل وقیافه متفاوت و ناخوشایندی به خود بگیرد، احتمال سرطانی بودن آن بیشتر می گردد. در نتیجه در این موارد باید حتما از خال بیوپسی (نمونه) گرفته گردد و مورد آزمایش قرار گیرد تا احتمالا بدخیمی در آنها رد یا تایید گردد.

هرگاه خالی دریک منطقه ازمحیط خود به صورت نقطه ای تیره پیشرفت کند ممکن است علامتی از بدخیمی باشد.

پیدایش یک خال نو بعداز سن 35 سالگی ممکن است نوعی سرطان باشد. به همین خاطر همان طورکه در قسمت بالا گفتیم خال هایی که بعد از سنین 35 سالگی ایجاد می شوند باید جدی تر گرفته شوند.

**خال های سالم دارای مرزی معین در اطراف لبه خارجی خود هستند. با این وجود، ملانوما (یا خال های سرطانی) به طور معمول دارای لبه های خارجی محو شده یا نامنظم است.

عدم تقارن

خال های سالم به طور معمول متقارن هستند یعنی اگر از وسط خم شوند، هر دو سمت روی هم قرار می گیرند. اما خال های خطرناک به طور معمول نامتقارن هستند و باید آنالیز بیشتری درباره آنها صورت بگیرد.

زخم هایی که بهبود نمی یابند

یک خال نو یا زخمی که بدون در نظر گفتن مدت زمان سپری شده از ایجاد و اقدام های درمانی اجرا شده بهبود نمی یابد ممکن است یک خطر سرطانی بالقوه باشد.

خونریزی و زخم پوستی

هر خالی که دارای سطحی ناصاف، خشن، خشک یا پوسته پوسته است باید مورد توجه قرار بگیرد، به ویژه اگر موجب خارش می گردد یا حساس به لمس است. هر خالی که خونریزی می نماید یا زخم های پوسته مانند را ایجاد می نماید، احتیاجمند توجه فوری است.

وراثت

متاسفانه، بسیاری از مسائل مربوط به سلامت از اعضای خانواده به ما منتقل می شوند. در زمینه سرطان پوست یا تعداد زیادی از خال های مشکوک نیز سابقه خانوادگی می واند شما را در معرض خطر بیشتری قرار دهد.

خال های دیسپلاستیک

خطر ابتلا به ملانوما (خال های سرطانی) در افرادی که دارای خال های دیسپلاستیک هستند، دو برابر بیشتر است. خال های دیسپلاستیک به خال های بزرگتر از شش میلیمتر و دارای مرکزی تیره و لبه های محو شده ارجاع می گردد.

دونوع خال احتمال سرطانی شدن بیشتری دارند: یکی خال های مادرزادی ودیگری خالهای آتیپیک (غیرطبیعی).

خال مادرزادی: این نوع خالها در زمان تولد وجود دارند و خیلی به ندرت در اولین روزهای بعد از تولد ظاهر می شوند که در این صورت به آنها خال مادرزادی تاخیری می گویند. اهمیت خال های مادرزادی این است که معمولا ازنظر زیبایی جنبه منفی دارند و بدتر از آن، از نظر پیش آگهی احتمال سرطانی شدن درآنها بیشتر است.

خال های مادرزادی برحسب میزان به 4 نوع تقسیم می شوند:

خال مادرزادی کوچک: خالهای کوچکتر یا مساوی 1.5 سانتیمتر

خال میانه: خال های 1.5 تا20 سانتیمتر

خال بزرگ: خال های بزرگتراز 20 سانتیمتر

خال های غولی شکل: قسمت اعظم یک عضو را می پوشاند از نظر میزان در حد یک جلیغه ، کلاه یا دستکش. خال های غولی شکل اگر درناحیه سروگردن باشد ممکن است مغز ونخاع و پرده مننژ دور آنها را نیز درگیر کند.

توصیه می گردد که خال های مادرزادی را هرچه زودتر درصورت امکان جراحی کرد و برداشت. درصورتی که جراحی آنها امکان پذیر نیست باید این افراد تحت نظر قرار بگیرند.

خال آتیپیک: این خال ها مدتها پس از تولد سر و کله شان پیدا می گردد. معمولا از دهه دوم عمر آغاز به پیدایش می نمایند. درنژاد سفیدپوست این خالها شایع تر است. از نظر تعدادی ممکن است تعداد آنها از یک عدد وگاهی تا 100 عدد هم باشد. گاهی این دسته از خال ها فقط در یک فرد خانواده وجود دارد و گاهی حالت فامیلی و وراثتی داشته و در تعدادی از افراد خانواده در نسل های مختلف دیده می گردد. از نظر ویژگی های ظاهری این خال ها میزان ای بیش از 6 میلیمتر وحاشیه نامنظم یا محو و رنگ متغیر وغیر یکسان و برآمدگی قسمتی از آن شبیه تخم مرغ نیمرو است. محل این خال ها در آقایان بیشتر سر و تنه است و در خانم ها بیشتر در محل سینه و پاها دیده می گردد.

این خال ها بعد از بیوپسی و مشاهده زیر میکروسکوپ چشم انداز سرطانی دارند. به همین خاطر به این دسته، خال های دیس پلاستیک نیز می گویند. احتمال سرطانی شدن این خالها بسیار بیشتر از خالهای معمولی است. برخلاف خال های مادرزادی، برداشتن تمام خال های آتپیک (در صورتی که تعدادشان زیاد باشد) لازم نیست. زیرا در این افراد به طور کلی ریسک بروز سرطان بالاست و ربطی به این که خالی وجود داشته باشد یا خیر، ندارد. این افراد باید حتما تحت نظر متخصص پوست باشند و حتما از آفتاب دوری نمایند.

معینات خال های معمولی

خال های معمولی معمولا یک رنگ یکنواخت هستند، مانند:برنزه، قهوه ای و یا سیاه، با یک مرز معین که خال را از پوست شما جدا م ی کند و آن ها بیضی شکل و یا گرد هستند و معمولا حدود 6 میلی متر به میزان یک پاک کن قطر دارند.

بیشتر افراد بین 10 تا 45 خال روی پوست بدن خود دارند. بسیاری از این موارد از سن 50 سالگی بروز می نمایند، اگرچه ممکن است خال ها با گذشت زمان از نظر ظاهری تغییر نمایند، بعضی حتی با افزایش سن از بین می فرایند.

معینات خال های غیر معمول که ممکن است نشان دهنده ملانوم باشند

برای یاری به شناسایی خصوصیات خال های غیر معمول که ممکن است نشانگر ملانوم باشند، به موارد زیر توجه کنید:

- خال هایی با اشکال نا متقارن، مانند دو نیمه بسیار متفاوت هستند.

- خال هایی با مرز های نامنظم، شکاف دار یا پیچ خورده که از ویژگی های ملانوما است.

- رشد علائمی بر روی پوست با توزیع نا موزون رنگ.

- رشد نو خال با قطر بیشتر از حدود 6 میلی متر.

- ایجاد تغییرات با گذشت زمان، مانند:بزرگ شدن سایز خال و یا تغییر شکل یا رنگ آن.

- خال ها بعلاوه ممکن است در ایجاد علائم و نشانه های نو مانند خارش یا خونریزی نو تکامل یابند.

- خال های سرطانی(بدخیم) از نظر ظاهری تفاوت زیادی دارند و بعضی ممکن است تمام ویژگی های ذکر شده در بالا را نشان دهند، در حالی که بعضی دیگر فقط یک یا دو ویژگی غیر معمول دارند.

پیشگیری از خطر ابتلا به ملانومین

شما می توانید خطر ابتلا به ملانونین و انواع دیگر سرطان پوست را کاهش دهید:

- فعالیت های روزانه خود را در ساعاتی که شدت تابش خورشید شدید نیست انجام دهید و از قرار گرفتن در معرض تابش شدید خورشید خودداری کنید تا دچار آفتاب سوختگی نشوید.

- در تمام طول سال از کرم های ضد آفتاب بهره ببرید. کرم های ضد آفتاب تمام اشعه های فرابنفش را فیلتر نمی نمایند اما نقش به سزایی در مراقبت از پوست شما دارند. آموزشگاه پوست توصیه می کند از یک کرم ضد آفتاب مقاوم در برابر آب با اِس پی اِف حداقل 30 استفاده نموده و هر دو ساعت آن را ترمیم کنید.

- لباس محافظ بپوشید. ضد افتاب محافظ کاملی در برابر اشعه فرابنفش نیست، بنابراین پوست خود را با لباس های تیره و محکم و بافته بپوشانید که بازو ها و پاها را می پوشاند و بعلاوه از کلاه و عینک آفتابی که هر دو نوع اشعه فرابنفش را مسدود می نمایند بهره ببرید.

- از لامپ های برنزه اجتناب کنید.

- پوست خود را دائما آنالیز کنید تا متوجه تغییراتی که در آن رخ می دهد مانند:خال های موجود، برآمدگی ها و علائم زایمان بشوید.

- به یاری آینه صورت، گردن، گوش، و پوست سر خود را آنالیز کنید. قفسه سینه، تنه بدن، بازو ها و دستان خود را آنالیز کنید و قسمت پشت و پاهای خود را از جمله کف و فاصله بین انگشتان پا را هم از قلم نیاندازید.

- بعلاوه ناحیه تناسلی و بین باسن خود را نیز آنالیز کنید.

درمان خال های سرطانی

برترین درمان برای شما بستگی به میزان و مرحله سرطان، سلامت کلی شما و ترجیحات شخصی تان دارد.

درمان ملانومای اولیه

درمان ملانوما در مراحل اولیه شامل جراحی برای برداشتن ملانوما است. ملانومِ بسیار کوچک ممکن است در حین بیوپسی به طور کامل برداشته گردد و احتیاجی به درمان بیشتر نداشته باشد که در غیر این صورت، جراح شما سرطان و بعلاوه مرز پوست طبیعی و لایه ای از بافت زیر پوست را از بین می برد. برای مبتلایان به ملانومای اولیه ممکن است این تنها درمانِ مورد احتیاج باشد .

درمان ملانومایی که در سراسر پوست پخش شده باشد

اگر ملانوما در سراسر پوست توسعه یابد، گزینه های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

- جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی آسیب دیده

اگر ملانوما به غدد لنفاوی مجاور توسعه پیدا کند، جراح شما ممکن است غده های آسیب دیده را خارج کند. درمان های اضافی قبل یا بعد از عمل نیز مکن است توصیه گردد.

- شیمی درمانی

در شیمی درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می گردد. شیمی درمانی را می توان به صورت داخل وریدی ، به صورت قرص یا هر دو صورت انجام داد.

شیمی درمانی بعلاوه می تواند به روش وریدی به نام پرفیوژن اندام جدا شده انجام گردد که در طی این روش، خون در بازو یا ساق پای شما نمی تواند به قسمت های دیگر بدن تان حرکت کند، به طوری که داروی شیمی درمانی به طور مستقیم به نواحی اطراف ملانوم انتقال می یابد و دیگر قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار نمی دهد.

راه هایی برای درمان خال های سرطانی

- پرتو درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی

در این روش از پرتو های پر انرژی مانند پرتو های ایکس برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می گردد.

پرتو درمانی ممکن است بعد از عمل برای برای از بین بردن غدد لنفاوی توصیه گردد. بعضی اوقات برای یاری به تسکین علائم ملانوما که به ناحیه دیگری در بدن توسعه یافته است، استفاده می گردد.

- بیولوژی درمانی برای درمان ملانوما

بیولوژی درمانی سیستم ایمنی بدن را تقویت می نماید تا بدن در مبارزه با سرطان قوی باشد. این درمان ها از مواد ساخته شده به وسیله بدن یا مواد مشابه فراوری شده در آزمایشگاه است. عوارض جانبی این روش های درمانی مشابه با آنفولانزا از جمله :لرز، خستگی ، تب ، سردرد و درد های عضلانی است. روش های درمانی بیولوژیکی که برای درمان ملانوما استفاده می گردد شامل اینترفرون و اینترلوکین می باشد.

- درمان هدفمند

درمان هدفمند با دارو هایی انجام می گردد که هدف از آن ها قرار دادن آسیب پذیری های خاص در سلول های سرطانی است. عوارض جانبی درمان های هدفمند فرق دارد اما معمولا شامل مسائل پوستی، تب ، لرز و کم آبی بدن خواهد شد.

وِمورافِنیب، دابرافِنیب و ترامتینیب دارو های درمانی هدفمند هستند که برای درمان پیشرفته ملانوم استفاده می شوند. این داروها تنها در صورتی موثر هستند که سلول های سرطانی دارای جهش ژنتیکی خاصی باشند و سلول های ملانوم شما آزمایش می شوند تا آنالیز گردد آیا این دارو ها به شما یاری می نمایند یا خیر.

سخن آخر

سرطان پوست مخصوصا ملانوما یکی از شایع ترین سرطان های موجود در کل دنیاست. خوشبختانه این سرطان اگر در مراحل اولیه تشخیص داده گردد، به خوبی درمان می گردد و فرد می تواند به زندگی عادی خود بازگردد. از طرف دیگر پوست می تواند بازگونماینده بسیاری از بدخیمی ها و سرطان های موجود در بدن باشد. این موارد می توانند خود را به صورت خال یا لکه هایی بر روی پوست نشان دهند. بنابراین توجه به سلامت پوست و توجه به تغییر شرایط مشکوک آن امری بسیار حائز اهمیت است و ذکر آن در زمان معاینه به پزشک امری به شدت ضروری و راهگشا در تشخیص است.

منبع: سایت دکتردکتر

سایت پانا

سایت نمناک

منبع: راسخون